احد فرامرز قراملکی؛ فهیمه ساجدی مهر؛ محمد روحانی علی آبادی
چکیده
تکلیف در حد وسع در پنج آیه قرآنی آمده و در تاریخ دانش‌های تفسیر و کلام نیز چالش‌های فراوانی ایجاد کرده و دانشمندان مسلمان را به گروه‌بندی کشانده است. چالش‌ها در تکلیف در حد وسع اغلب در چهار مسئله عقلی ...
بیشتر
تکلیف در حد وسع در پنج آیه قرآنی آمده و در تاریخ دانش‌های تفسیر و کلام نیز چالش‌های فراوانی ایجاد کرده و دانشمندان مسلمان را به گروه‌بندی کشانده است. چالش‌ها در تکلیف در حد وسع اغلب در چهار مسئله عقلی و سمعی، امکان و امتناع، وقوع و عدم وقوع و حسن و قبح آن است. در دو حدیث از امام رضا (ع) به این چالش‌ها پاسخ داده میشود. بهرغم اهمیت این دو حدیث تاکنون تحقیق مستقلی در تحلیل مفهومی و گزارهای و لوازم منطقی آنها منتشر نشده است. مسئله اصلی این تحقیق، فرایند دلیلآوری و مأخذ برهان در دو حدیث رضوی با بررسی تأثیر مأخذ برهان در این دو حدیث بر میراث تفسیری شیعه و مقایسه آن با تفاسیر اهل سنت است. تفاوت مأخذ برهان در بیان امام رضا(ع) یعنی «عدالت» با مأخذ برهان با تفاسیر اهل سنت یعنی «رحمت» تفاوت مفهومی تکلیف در حد وسع را نشان میدهد. مفاد این حدیث نقش راهبردی در سلامت و سرآمدی نظامهای حقوقی، تربیتی و اخلاقی دارد. عادلانهبودن تکلیف در این روایت میتواند به منزله شاخصی برای ارزیابی در وظایف حرفهای بهکار رود.
